کیفیت آموزش دندانپزشکی نباید فدای کمیت شود/ افزایش ظرفیت ها میزان دسترسی مردم به خدمات را تسهیل نمی کند

نایب رئیس اول شورای عالی نظام پزشکی با بیان این که در حوزه هیئت علمی دندانپزشکی با کمبود مواجه هستیم؛گفت: مسئولان به جای افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی دندانپزشکی به فکر بالابردن کیفیت آموزش باشند.

دکتر عباسعلی خادمی در گفت وگو با خبرنگار اداره کل روابط عمومی با اشاره به این که در حال حاضر 42 هزار دندانپزشک در سطح کشور داریم؛ اظهار کرد: سرانه دندانپزشک به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت ، 5 دندانپزشک است یعنی هر 2 هزار نفر جمعیت یک نفر دندانپزشک دارند .

وی با اشاره به این که توزیع نیروی انسانی دراین حوزه نرمال نیست؛ افزود: با روند فعلی پذیرش دانشجو در حوزه دندانپزشکی در سال 1408 به 6.7 نفر دندانپزشک به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت خواهیم رسید که این آمار با کشورهای پیشرفته دنیا برابری می کند و نیازی به افزایش پذیرش دانشجو در این زمینه نداریم.

وی با اشاره به قانون عدالت آموزشی که در سال 92 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید؛ ادامه داد: مطابق این قانون مقرر شد تا بومی گزینی در زمینه پذیرش دانشجو انجام شود که تاکنون 1886 نفر دانشجوی بومی در حوزه دندانپزشکی پذیرفته شده است که به تدریج فارغ التحصیل شده و در مناطق محروم خدمت می کنند که این مهم کمک بزرگی به لحاظ توزیع نیروی دندانپزشک در مناطق محروم و روستایی خواهد بود.

نایب رئیس شورای عالی نظام پزشکی با بیان این که اکنون 1300 نفر دستیار داریم که در 10 رشته تخصصی دندانپزشکی تحصیل می کنند؛ اضافه کرد: اگر مقایسه ای بین آمار فارغ التحصیلان رشته دندانپزشکی داشته باشیم در سال 1358،تعداد فارغ التحصیلان 165 نفر بود که در سال 1392 این تعداد به 1347 نفر و در سال 1399به  2390 نفر رسید و سالانه 300 الی400 نفر هم از دانشگاههای خارج از کشور فارغ التحصیل می شوند که سالیانه بالغ بر 2 هزار نفر به دندانپزشکان کشور اضافه می شود، لذا این امر نشان می دهد که نیازی به تربیت دندانپزشک بیشتر نداریم.

خادمی با تاکید بر این که در حوزه هیات علمی دندانپزشکی با کمبود مواجه هستیم؛ اذعان کرد: در 80 درصد دانشکده های جدید التاسیس دندانپزشکی ؛ اعضای هیات علمی تعهدات ضریب کا را می گذرانند ، لذا ماندگاری آن ها بیشتر از سه سال نبوده و هیات علمی ثابت نیستند. سرانه هیات علمی ممکن است در دوسال اول تحصیل دندانپزشکی خیلی نیاز نباشد اما در دوره پره کلینیک به ازای هر 10نفر دانشجو یک نفر هیات علمی و در دوره کلینیک به ازای هر 5 نفر دانشجو یک نفر هیات علمی نیاز داریم .

وی با بیان این که در دوره تخصصی نیز به ازای هر 2 نفر رزیدنت یک نفر هیات علمی باید داشته باشیم؛ اظهار کرد: به جز چند دانشکده بزرگ کشور ؛ چنین هیات علمی در دانشکده ها بویژه تازه تاسیس ها وجود ندارد . کمبود هیات علمی ماندگار، ثابت ، بومی و رسمی نشان می دهد که نمی توان ظرفیت پذیرش دانشجوی دندانپزشکی را افزایش داد بلکه باید به همین ظرفیت موجود اکتفا نمود.

*** ضرورت افزایش کیفیت آموزش دندانپزشکی

این متخصص درمان های ریشه بیان کرد: به جای زیاد کردن ظرفیت پذیرش باید کیفیت آموزش را بالا ببریم و هرقدر در زمینه پیشگیری سرمایه گذاری کنیم، قطعا نتیجه بهتری دارد. کشورهای پیشرفته مانند فنلاند و سوئد به این سمت رفته اند که دانشکده های دندانپزشکی را تعطیل نموده و شاخص های سلامت دهان و دندان را ارتقا دهند. ما هم می توانیم از ظرفیت 16 هزار دانشجوی دندانپزشکی که مشغول تحصیل هستند بصورت کلینیک های سیار در مناطق دورافتاده و روستایی استفاده کنیم.

وی با اشاره به این که حوزه دندانپزشکی وابسته به اقلام و تجهیزات بوده و دانشکده های تازه تاسیس در زمینه تامین آن با مشکلاتی مواجه هستند؛ گفت: با وجود تحریم ها و حذف ارز ترجیحی ، تامین اقلام و تجهیزات دندانپزشکی و در اختیار گذاشتن آن برای آموزش علمی و عملی دانشجویان این حوزه نیازمند هزینه های سرسام آور بوده؛ بنابر این افزایش ظرفیت باعث افت کیفیت آموزش خواهد شد.

خادمی با اشاره به این که در زمان شیوع کرونا آموزش دندانپزشکی دچار لطمات زیادی شد؛ تاکید کرد : باید تلاش ها در جهت افزایش کیفیت آموزش بوده و دوره های عملی و حضوری بیشتری برگزار کنیم . هر دانشجوی دندانپزشکی یک یونیت و بیمار مستقل می خواهد و باید همه کارهای عملی را خودش  انجام دهد تا تبحر و تجربه لازم را به دست آورد و با توجه به این که تعرفه های خدمات دندانپزشکی برخی دانشکده ها زیاد بوده و بیمار توان پرداخت را ندارد باید با کاهش هزینه سعی در جذب بیمار و افزایش کیفیت آموزش داشته باشیم.

*** افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو میزان دسترسی مردم به خدمات دندانپزشکی را تسهیل نمی کند

نایب رئیس اول شورای عالی نظام پزشکی با  اشاره به این که موضوع افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی دندانپزشکی در جلسه شورای راهبری نقشه علمی کشور (زیرمجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی) به تصویب رسید؛ خاطرنشان کرد: طبق این مصوبه مقرر شد تا 10 درصد  در سال 1401 و به میزان 20 درصد هم در سال آینده افزایش ظرفیت پذیرش انجام شود و به تدریج تا سقف 90 درصد پذیرش دانشجو در رشته دندانپزشکی افزایش یابد.

وی با اشاره به پیگیری های متعددی که از سوی معاونت آموزشی وزارت بهداشت ، دبیرخانه شورای تخصصی مجامع علمی و صنفی دندانپزشکی، سازمان نظام پزشکی و فرهنگستان علوم پزشکی در خصوص غیرکارشناسی بودن این مصوبه  انجام شد؛ تصریح کرد: مکاتباتی در این زمینه با رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی داشتیم و در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی مقرر شد این قضیه مورد بررسی و کارشناسی بیشتر قرار گیرد و فعلا این موضوع به تعویق افتاده است.

وی گفت: وزارت بهداشت ،فرهنگستان  علوم پزشکی ، کمیسیون بهداشت و کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی باید موضوع را مجددا کارشناسی نموده و سپس به صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع داده شود.

خادمی با بیان این که در اوایل انقلاب اسلامی 5 دانشکده دندانپزشکی داشتیم که در سال 1378 این تعداد به 18 دانشکده رسید؛یاد آور شد: اکنون 44 دانشکده دندانپزشکی با ظرفیت پذیرش 1650 دانشجو در سال داریم یعنی به اندازه کل دندانپزشکان قبل از انقلاب اسلامی در یک سال پذیرش دانشجو داریم و افزایش ظرفیت پذیرش به میزان بالایی صورت گرفته است.

این متخصص درمان های ریشه تاکید کرد: با افزایش دندانپزشک میزان دسترسی مردم به خدمات این حوزه تسهیل نمی شود و در کلانشهری مثل تهران حدود 15 هزار دندانپزشک داریم در صورتی که شاخص های سلامت دهان و دندان دراین شهر بهتر از سایر شهرها نیست؛ بنابراین با افزایش تعداد دندانپزشک نه تعرفه دندانپزشکی خیلی پایین خواهد آمد نه دسترسی مردم به خدمات بهتر خواهد شد.

** پوشش بیمه ای خدمات دندانپزشکی باید گسترده تر شود

نایب رئیس شورای عالی نظام پزشکی با اشاره به این که خدمات دندانپزشکی در سطح یک و دو  به درمان های ساده ختم می شود؛ اظهار کرد: باید در زمینه پیشگیری برنامه ریزی کرده و با پوشش بیمه ای گسترده؛ سطوح تخصصی خدمات دندانپزشکی را برای ارتقای سلامت دهان و دندان افراد در اختیار آن ها قرار دهیم.

وی با بیان این که هزینه های سرسام آور برخی مراکز دندانپزشکی را به سمت تعطیلی کشانده است؛ اذعان کرد: قسمتی از تعرفه های دندانپزشکی مربوط به دستمزد بوده و باقی آن شامل هزینه های مواد و تجهیزات و دیگر مواردی است که در تعرفه تاثیرگذار است. اجاره یا خرید مطب ، تجهیز نمودن آن، هزینه های پرسنل و حامل های انرژی و … سرسام آور بوده و بهتر است که مراکز و کلینیک های دولتی نیز مجهز تر شده تا مردم خدمات بهتری را در حوزه دندانپزشکی دریافت کنند زیرا همه افراد توان استفاده از خدمات بخش خصوصی را در حوزه دندانپزشکی ندارند.

وی یادآور شد: حوزه دندانپزشکی باید پشتوانه ای برای خرید تجهیزات و مواد داشته باشد و با حمایت سازمان های بیمه گر زمینه دسترسی مردم برای استفاده از خدمات این حوزه بیشتر شود.

خادمی در پایان به منظور دسترسی بهتر مردم به خدمات دندانپزشکی پیشنهادات ذیل را ارائه نمود: تغییر کوریکولوم دندانپزشکی و تقویت رویکرد پیشگیری و جامعه نگر به جای درمانگر، افزایش سرانه سلامت دهان و دندان معاونت بهداشتی وزارت بهداشت و درمان، استفاده از ظرفیت عظیم دانشجویان دندانپزشکی در مناطق حاشیه نشین و محروم ، پوشش بیمه ای بیشتر خدمات دندانپزشکی برای دسترسی بهتر مردم  و توزیع مناسب نیروی انسانی و استفاده از نیروهای حد واسط دندانپزشکی در مناطق محروم.