اخیرا نوع ترکیبی از اومیکرون که حاصل اختلاط اومیکرون BA.1 و BA.2 است با نام XE در انگلستان کشف شد که با حدود ۱۰٪ سرعت بیشتر (نه ده برابر بلکه فقط ۹/۶٪ سرعت بیشتر) همراه است.
طبق گزارش دفتر آمار ملی انگلستان (ONS) فقط در پایان هفته گذشته نزدیک ۵ میلیون مورد جدید کرونا اتفاق افتاد که رکورد جدیدی در تاریخ پاندمی این کشور بود که این با افزایش ۷٪ در بستری ها همراه بود هرچند میزان مرگ میر جهش مشابه نشان نمیدهد که می تواند ناشی از پوشش گسترده و موثر واکسیناسیون باشد. طبق خبری که توسط پروفسور پاول الیوت، رئیس دپارتمان اپیدمیولوژی دانشگاه امپریال کالج لندن، بیان شد بیشتر این افزایش در گروه ۵۵ سال و بالاتر بود و میزان ابتلای کودکان افزایش نسبی داشت ولی برای ۱۸ تا ۵۴ ساله ها پلاتو (تقریبا ثابت) بوده است و عامل ۹۰٪ همه موارد نیز اومیکرون BA.2 میباشد. گفته می شود این افزایش ناگهانی بیشتر به دلیل برداشت محدودیت های شدید بهداشتی و قرنطینه ها بوده و محصول گردش نوع BA.2 یا همان Stealth می باشد.
نوع جدید XE یک جهش ناشی از نوترکیب شدن BA.1 و BA.2 می باشد و در نتیجه ابتلای همزمان به آنهاست و بار اول حدود ۲/۵ ماه قبل در انگلستان گزارش شد. محاسبات ۱۰٪ سرعت بیشتر در افزایش انتقال را نشان میداد که چندان قابل توجه نیست. فعلا XE زیر مجموعه اومیکرون محسوب میشود مگر رفتار جدیدی بخصوص در شدت بیماری و یا تظاهرات بالینی آن دیده شود. از نظر آژانس امنیت سلامت انگلستان (UKHSCA) تعداد XE در جامعه فعلا به قدری نیست که بتوان از رفتار آن تحلیل قطعی به دست داد چون تا بحال فقط ۶۳۷ مورد قطعی آن در انگلیس ثبت شده که در بین نزدیک ۵ میلیون مورد جدید هفته گذشته عدد قابل اعتنایی نیست.
در حال حاضر گزارشی از تفاوت نوع XE از نظر علائم بالینی و شدت بیماری با اومیکرون رایج نیست و هردو بیشتر شبیه همان سرماخوردگی هستند که با آبریزش بینی، عطسه و گلودرد همراه هستند که این برخلاف کرونای اولیه است که تب و سرفه و فقدان بویایی/چشایی از علائم شایعش بود. NHS انگلستان فهرست علائم عمومی و شایع کووید۱۹ را به تازگی کمی گسترده تر نموده و آن را به مجموع ۹ علائم ارتقا داده که شامل تنگی نفس، احساس خستگی یا بی حالی شدید، درد بدن، سردرد، گلودرد، بینی کیپ یا آبریزش بینی، کاهش اشتها، اسهال، تهوع و استفراغ می باشد.
در سایر کشورها نیز افزایش ناگهانی در موارد جدید ناشی از اومیکرون BA.2 وجود دارد ولی اثری از XE نیست. در چین که اخیرا قرنطینه شدیدی در شانگهای انجام داد یک زیرگروه جدید به نام BA.1.1 هم در کنار BA.2 گزارش شده است که در خود چین و سایر نقاط جهان گزارشی از آن نبوده. هندوستان هم مدعی کشف یک مورد XE در بمبئی شده است.
دکتر جان براونستین اپیدمیولوژیست ارشد دانشگاه بوستون میگوید، واریانت XE چندان خطرناک نیست و پدیده نوترکیبی مکررا اتفاق افتاده و می افتد و علت اینکه ما واریانت جدید را XE می نامیم این است که قبل از آن XA XB ، XC و XD را داشتیم و هیچکدام نگران کننده نبودند، حتی XD که ترکیب نوع خطرناک دلتا و اومیکرون بود.
نتیجه میگیریم که اولا بهتر است از جو وحشت بی مورد در مورد نوع XE ممانعت شود، چون نه گسترده شده و نه الزاما خطرناک تر است و ثانیا بدانیم که موج جدیدی کووید۱۹ در اروپا و آسیا بیشتر ناشی از نوع BA.2 اومیکرون است و نوع XE که در مورد آن خبرسازی میشود، نقش چندانی ندارد. از جانبی به دلیل کاهش میزان تست های تشخیصی PCR ، آمارهای موجود را نمیتوان بیانگر میزان واقعی گسترش موج جدید دانست هرچند به لطف واکسیناسیون و همچنین تغییرات ژنتیکی تدریجی در ویروس، شدت علائم بالینی، درگیری ریوی و میزان بستری و مرگ میر کاهش چشمگیر دارد. البته توان این ویروس در ارائه انواع نوترکیب و یا جدید از خود هنوز یک عامل خطرزا و ترس آفرین می باشد.
از افزایش ناگهانی ابتلا در برخی کشورها که کلا محدودیت ها را برداشته اند می توان درس گرفت که باید کاهش محدودیت های بهداشتی بخصوص زدن ماسک و بازگشایی خدمات عمومی و مدارس باید تدریجی و طبق محاسبات اپیدمیولوژیست ها باشد، وگرنه رشد انفجاری در تعداد ابتلا، قطعا تعداد بستری و مرگ و میر را بالا میبرد، هرچند که اومیکرون باشد.
اکنون ستاد ملی کرونا باید جدول زمانبندی منطبق بر رفتار ویروس و شدت گسترش آن، برای بازگشایی ها و فعالیت های اجتماعی ارائه دهد و البته دوز چهارم برای گروه های سنی و یا بیماریهای خاص نیز تسریع گردد.
✍️دکتر حسن رودگری
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
منابع:
-imperial.ac. uk/news/234517
-webmed. com/news/20220405
-independent.co. uk/news/health/09.04.2022
-yjc. news/00Y1Ug
