فصل اول: کلیات

هدف: حفظ و حراست از دارایی‌ها، تنظیم بودجه، وصول درآمد، نحوه انجام هزینه، برقراری نظم و یکپارچگی در روش انجام معاملات، حصول اطمینان از رعایت صرفه و صلاح سازمانی در معاملات و استقرار سیستم کنترل‌های داخلی

ماده 1: مفاهیم و اختصارات به کار رفته در این آئین‌نامه عبارت‌اند از:

1-1: سازمان: منظور از سازمان در این آئین‌نامه، سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.

1-2: سازمان کل: منظور از سازمان کل، ستاد مرکزی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.

1-3: شورای عالی: منظور؛ شورای عالی نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.

تبصره: صندوق تعاون و رفاه سازمان دارای مجمع عمومی و اساسنامه مستقل بوده و تابع آئین‌نامه مالی و معاملاتی مربوط به خود می‌باشد.

1-4: سال مالی: سال مالی سازمان عبارت است از یک سال شمسی که از اول فروردین‌ماه شروع و تا آخر اسفندماه همان سال پایان می‌یابد.

1-5: مقام مجاز: منظور از مقام مجاز در این آئین‌نامه، معاونت توسعه مدیریت و منابع سازمان می‌باشد که در صورت صلاحدید، رئیس‌کل سازمان بخشی از اختیارات خود را به وی تفویض می‌نماید. تفویض اختیار؛ قائم به شخص بوده و مقام مجاز نمی‌تواند اختیارات تفویض شده از سوی رئیس‌کل سازمان را به غیر تفویض نماید.

ماده 2: مدیر امور مالی: فردی است واجد صلاحیت با حداقل 4 سال تجربه حرفه‌ای و اجرایی که با حکم رئیس‌کل سازمان، ترجیحاً از بین دانش‌آموختگان رشته‌های امور مالی (با حداقل مدرک کارشناسی) برای انجام امور مالی و محاسباتی به این سمت منصوب می‌شود و علاوه بر وظایف سازمانی، وظایف و مسئولیت‌های مشروحه ذیل به او محول می‌گردد:

1. نظارت مالی بر رعایت مفاد این آئین‌نامه و مصوبات شورای عالی از طریق نظارت مستمر بر عملیات مالی، محاسباتی، بر اساس این آئین‌نامه، مقررات حاکم بر تحریر دفاتر و ضوابط مربوط به صحت و سلامت آن‌ها.
2. تهیه و تدوین صورت‌های مالی سازمان، نگهداری و تنظیم حساب‌ها و تهیه گزارشات مالی مدیریتی بر اساس مفاد این آئین‌نامه و مقررات حاکم بر تحریر دفاتر و ضوابط مربوط به صحت و سلامت آن‌ها.
3. ارائه و تبادل اطلاعات مالی سازمان حسب مورد با بازرسان قانونی با هماهنگی رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان.
4. نگهداری، تحویل و تحول وجوه نقدینه‌ها و سپرده‌ها و اوراق بهادار و نظارت بر وصول به‌موقع درآمدهای سازمان.
5. نظارت بر عملکرد مالی کلیه واحدهای سازمان.
6. شناسایی و نگهداری حساب‌های مقداری و ریالی اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات و دارایی‌های سازمان.
7. اطلاع از کلیه تفویض اختیارات جهت امضاهای مجاز.
8. ارتقای سیستم مالی بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغی سازمان.
9. اجرای آن بخش از عملیات مالی سازمان که در چارچوب بودجه تفصیلی مصوب شورای عالی نظام پزشکی بر عهده مدیر امور مالی می‌باشد.
10. 10)                  پیگیری و به‌روزرسانی مانده‌حساب‌های سنواتی.

تبصره 1: مدیر امور مالی قبلی و بعدی مکلف‌اند ظرف حداکثر سه ماه از تاریخ اشتغال مدیر مالی جدید نسبت به تنظیم صورت‌مجلس تحویل و تحول اقدام نمایند. این صورت‌مجلس باید به امضای تحویل‌دهنده، تحویل‌گیرنده، معاون توسعه و تأیید رئیس‌کل سازمان رسیده باشد. در مواردی که مدیر مالی قبلی از تحویل یا امضای اسناد مربوطه استنکاف نماید یا به هر دلیلی حضور وی در امر تحویل و تحول میسر نباشد، ضمن اطلاع به بازرسان سازمان، کلیه اسناد با حضور معاون توسعه، رئیس‌کل سازمان و مدیر امور مالی جدید طبق صورت‌مجلس امضا و تحویل مدیر امور مالی جدید خواهد شد.

تبصره 2: مدیر امور مالی سازمان موظف است با رعایت مقررات مربوطه تا پایان خردادماه سال بعد نسبت به تهیه صورت‌های مالی نهایی اقدام و پس از امضای خود، رئیس سازمان و مقام مجاز از طرف ایشان، صورت‌ها را جهت اظهارنظر به حسابرس مستقل ارائه نماید.

ماده 3: کلیه اسناد و اوراق تعهدآور مالی ازجمله: چک، سفته، اوراق بهادار و موارد مشابه، با امضای رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان و مدیر امور مالی سازمان معتبر خواهند بود. همچنین عقد قراردادهای سازمان بر اساس قوانین و مقررات منظور شده در این آئین‌نامه خواهد بود.

ماده 4: سازمان مجاز است یک حساب اصلی حقوقی به‌منظور نگهداری اعتبارات وجوه مصوب شده در قوانین بودجه سالیانه و پرداخت کلیه هزینه‌های سازمان نزد بانک‌های مورد تأیید بانک مرکزی افتتاح نماید و می‌تواند در خصوص افتتاح سایر حساب‌های حقوقی فرعی موردنیاز تنها برای نگهداری حساب، با رعایت مقررات این آئین‌نامه اقدام نماید.

ماده 5: نظام پزشکی‌های شهرستان‌های سراسر کشور از لحاظ سیاست‌گذاری در امور مالی و معاملاتی، تابع قوانین و مقررات جاری کشور، تصمیمات سازمان و آئین‌نامه مالی و معاملاتی سازمان بوده و مکلف به رعایت و اجرای مصوبات شورای عالی نظام پزشکی می‌باشند.

تبصره: متناظر سمت‌های منظور شده در این آئین‌نامه برای نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها که در مفاد متن، طرف قطعی آن سازمان تعریف گردیده و در ادامه جمله و یا مواد مربوطه تفکیک سازمان از نظام پزشکی شهرستان صورت نگرفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

• نظام پزشکی شهرستان به‌جای سازمان
• رئیس نظام پزشکی شهرستان به‌جای رئیس‌کل سازمان
• معاون پشتیبانی و رفاهی یا معاون مربوطه به‌جای مدیر امور مالی

ماده 6: کلیه وجوه حاصل از فعالیت‌های نظام پزشکی شهرستان‌ها به‌حساب تمرکز وجوه سازمان کل واریز می‌گردد.

تبصره 1: سازمان موظف است، این وجوه را طبق بودجه سالیانه مصوب شورای عالی به‌حساب قابل‌برداشت نظام پزشکی شهرستان‌ها واریز نماید.

تبصره 2: نحوه گردش این وجوه طبق آئین‌نامه خزانه‌داری کل که پس از این آئین‌نامه به تصویب خواهد رسید، اجرایی خواهد شد.

 ماده 7: به‌منظور تمرکز وجوهی که به‌عنوان سپرده، وجه‌الضمان، وثیقه، ودیعه و یا نظایر آن دریافت می‌شود، سازمان کل و نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها می‌توانند حساب بانکی خاص حقوقی به تعداد موردنیاز در بانک‌های دارای مجوز از بانک مرکزی کشور افتتاح نمایند. برداشت از حساب‌های مزبور فقط به‌منظور استرداد وجوهات از این حساب‌ها به‌حساب واریز کننده و واریز یا ضبط آن به نفع سازمان و یا نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها با رعایت مفاد این آئین‌نامه و دستورالعمل‌های مربوطه می‌باشد.

تبصره:  نظام پزشکی شهرستان می‌تواند در صورت نیاز از وجوه این حساب‌ها جهت انجام امور جاری یا سرمایه‌گذاری استفاده نماید، مشروط به آنکه در زمان تسویه‌حساب، وجه مربوطه قابل تأدیه باشد.

ماده 8:  نحوه اداره نظام پزشکی‌های شهرستان‌های سراسر کشور و عملیات مالی و معاملاتی آن بر اساس مفاد این آئین‌نامه و مصوبات شورای عالی نظام پزشکی و دستورالعمل‌های ابلاغی از سوی رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز ایشان صورت می‌پذیرد و رعایت موارد ذیل الزامی می‌باشد:

1. نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها به لحاظ انجام عملیات مالی و معاملاتی در چارچوب این آئین‌نامه و از لحاظ سیاست‌گذاری تابع قوانین و مقررات مربوطه و تصمیمات شورای عالی نظام پزشکی می‌باشند.

2. نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها مکلف به رعایت کلیه مفاد مندرج در این آئین‌نامه و سایر قوانین و مقررات سازمان ازجمله دستورالعمل‌های ابلاغی خواهند بود. بدیهی است رئیس نظام پزشکی، معاون پشتیبانی و رفاهی یا معاون مربوطه و سایر مسئولین نظام پزشکی شهرستان‌ها حسب مورد در خصوص مسئولیت‌های محوله در مقابل مراجع قانونی و نظارتی شخصاً پاسخگو خواهند بود.

3. نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها مکلف هستند ضمن نگهداری اسناد مالی، صورت‌های مالی حسابرسی شده هر سال خود را حداکثر تا پایان اردیبهشت‌ماه سال بعد جهت تهیه صورت‌های مالی تلفیقی به سازمان ارائه دهند.

4. مفاد مواد مندرج در قانون سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه مواد 2، 4 الی 9، 14، 15 و 43 قانون مذکور، دلالت بر این دارد که سازمان کل و نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها مجموعه واحدی تحت عنوان سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران هستند، یعنی سازمان کل و نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها اجزایی از کل واحد می‌باشند و بر این اساس تهیه صورت‌های مالی تلفیقی فی‌مابین سازمان کل و نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها، طبق استانداردهای حسابداری ضروری است.

تبصره: شورای هماهنگی هر استان مسئولیت پیگیری و در صورت لزوم، پشتیبانی لازم برای انجام حسابرسی شهرستان‌های تابعه خود، جهت تهیه و ارائه صورت‌های مالی به سازمان کل را به عهده دارد.

6. نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها موظف هستند بر اساس ظرفیت خود با کمک سازمان کل و شورای هماهنگی استان خود، تمام سیستم‌های اداری و مالی خود را مکانیزه نمایند.

ماده 9: معاون پشتیبانی و رفاهی یا معاون مربوطه در نظام پزشکی شهرستان‌ها عملیات اجرایی مالی و معاملاتی را زیر نظر رئیس نظام پزشکی و بر اساس این آئین‌نامه و دستورالعمل‌های ابلاغی سازمان انجام می‌دهد و در قبال وظایف محوله و در حدود اختیارات این آئین‌نامه و مقررات ذی‌ربط، مسئول و شخصاً در مراجع قانونی و نظارتی پاسخگو خواهد بود.

ماده 10: حسابرس: حسابرس و یا مؤسسه حسابرسی می‌باشد که از میان اشخاص حقیقی و یا مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران انتخاب می‌شود.

تبصره 1: انتخاب حسابرس به دو نوع است:

الف) حسابرس مستقل: شامل مؤسسات رسمی حسابرسی که با پیشنهاد بازرسان سازمان انتخاب می‌گردد. گزارش حسابرسی سالانه در شورای عالی نظام پزشکی قرائت و پس از تأیید، جهت تصویب به مجمع عمومی ارائه خواهد شد.

ب) حسابرس داخلی: شخصی حقیقی و یا مؤسسه حسابرسی است که به‌منظور کنترل‌های داخلی و شفافیت گزارش‌های مالی و اصلاح حساب‌ها و ثبت‌های حسابداری سازمان می‌تواند به پیشنهاد مدیر امور مالی و موافقت رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان به‌کارگیری شود و نسبت به انجام حسابرسی داخلی اقدام نماید.

تبصره 2: وظایف حسابرس مستقل؛ رسیدگی به اسناد عملیات مالی و حسابداری سازمان و اظهارنظر نسبت به آن بر اساس دستورالعمل‌ها و استانداردها و اصول متداول حسابرسی می‌باشد.

تبصره 3: رئیس‌کل سازمان موظف به پیگیری تکالیف تعیین‌شده از سوی شورای عالی در مدت مشخص‌شده در خصوص هر بند گزارش حسابرس بوده و نتیجه را به شورای عالی گزارش می‌نماید.

تبصره 4: گزارش حسابرس مؤسسه در 8 نسخه تهیه می‌شود که 3 نسخه به سازمان (رئیس، معاون توسعه مدیریت و منابع، مدیر امور مالی) و مابقی به دبیرخانه شورای عالی و مجمع عمومی تحویل داده می‌شود.

تبصره 5: در راستای اجرای ماده 8 این آئین‌نامه، نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها ملزم به ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده به سازمان کل می‌باشند.

تبصره 6: انتخاب حسابرس در نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها با پیشنهاد رئیس نظام پزشکی شهرستان و با تأیید هیئت‌مدیره صورت می‌پذیرد.

ماده 11: سازمان موظف است کلیه عملیات مالی خود اعم از وجوه، دارایی‌ها، بدهی‌ها، هزینه‌ها و تعهدهای مالی در مقابل دیگران و دیگران در مقابل سازمان را بر مبنای روش‌های متداول حسابداری در حساب‌های خود ثبت و نگهداری نماید.

فصل دوم: بودجه و منابع مالی درآمد

ماده 12: بودجه تفصیلی، برنامه مالی سازمان است که برای یک سال مالی تهیه می‌شود و حاوی پیش‌بینی کلیه دریافت‌ها و منابع مالی و برآورد مصارف مالی سازمان برای اجرای برنامه‌های عملیاتی سالانه و پرداخت تعهدات معوق در قالب برنامه‌های مختلف می‌باشد که توسط رئیس‌کل سازمان پیشنهاد و به تصویب شورای عالی و در شهرستان‌ها توسط رئیس هیئت‌مدیره پیشنهاد و به تصویب هیئت‌مدیره نظام پزشکی مربوطه می‌رسد و پس از تصویب؛ قابلیت اجرا خواهد داشت.

تبصره 1: سازمان ملزم به پیروی از فرم‌های تدوین‌شده بودجه تفصیلی خواهد بود.

تبصره 2: سازمان مجاز به جابجایی، افزایش و کاهش در اعتبار برنامه‌های بودجه تفصیلی حداکثر به میزان بیست درصد برنامه‌ها می‌باشد. عدول از برنامه‌های بودجه تفصیلی توسط حسابرس کنترل و در گزارش ایشان به شورای عالی و در شهرستان‌ها به هیئت‌مدیره نظام پزشکی مربوطه منعکس می‌گردد.

تبصره 3: حداکثر سه درصد (3%) از منابع مالی سازمان کل و کلان‌شهرها بدون الزام به رعایت مفاد این آئین‌نامه و سایر مقررات عمومی به ترتیب در اختیار رئیس‌کل سازمان و رئیس نظام پزشکی شهرستان بوده و حسب صلاحدید ایشان به هزینه گرفته می‌شود. برای نظام پزشکی سایر شهرستان‌ها حداکثر پنج درصد (5%) در نظر گرفته می‌شود.

ماده 13: سازمان موظف به تهیه برنامه اجرایی و عملیاتی سالانه خود در قالب برنامه استراتژیک سازمان می‌باشد و این برنامه شامل کلیه اقدامات و طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای که در جهت تجهیز، بهبود و یا گسترش فعالیت‌ها در راستای دستیابی به اهداف تعیین‌شده، می‌باشد و لازم است به نحو کامل در بودجه تفصیلی سازمان منعکس گردد.

ماده 14:  منابع مالی سازمان شامل اعتبارات منظور شده در ماده 43 قانون تشکیل سازمان، وجوه حاصل از تسویه مطالبات سنواتی، مانده اعتبارات مصرف نشده سنوات قبل، هدایا و تسهیلات بانکی می‌باشد.

ماده 15:  در صورت تغییر در برنامه‌های اجرایی سازمان و یا تغییر در منابع پیش‌بینی‌شده تهیه و تنظیم اصلاحیه بودجه تفصیلی با در نظر گرفتن ضوابط و مقررات و با تصویب شورای عالی و در شهرستان‌ها با تصویب هیئت‌مدیره نظام پزشکی مربوطه امکان‌پذیر خواهد بود. بدیهی است در کلیه پرداخت‌ها اولویت با پرداخت‌های پرسنلی و مأموریت‌های اصلی سازمان می‌باشد.

ماده 16:  چنانچه در شروع سال مالی، بودجه تفصیلی به تصویب شورای عالی و در شهرستان‌ها به تصویب هیئت‌مدیره نظام پزشکی مربوطه نرسیده باشد، تا زمان تصویب، به‌منظور جلوگیری از هرگونه وقفه در انجام امور سازمان، پس از تصویب شورای عالی و در شهرستان‌ها، هیئت‌مدیره نظام پزشکی مربوطه، هر ماه مجوز خرج بر مبنای 12/1 (یک دوازدهم) بودجه سال قبل صادر خواهد شد.

ماده 17:  هدایا، وقف و کمک‌های مردمی با در نظر گرفتن نیات اهداکننده یا اهداکنندگان به مصرف می‌رسد و دارایی‌های اهدایی بر اساس ارزش جاری شناسایی و در حساب‌های سازمان ثبت می‌گردد. در مواردی که کمک به‌صورت نقدی باشد و نیت اهداکننده مشخص نباشد، وجوه فوق به‌حساب کمک‌های مردمی واریز و در سازمان کل طبق تشخیص رئیس‌کل و در نظام پزشکی شهرستان طبق تشخیص رئیس هیئت‌مدیره به مصرف می‌رسد.

فصل سوم: پرداخت‌ها و هزینه‌ها

ماده 18:  اعتبار عبارت است از منابع مالی که در جهت نیل به اهداف سازمان و انجام عملیات و برنامه‌های سازمان در چارچوب بودجه تفصیلی مصوب شورای عالی و در شهرستان‌ها مصوب هیئت‌مدیره نظام پزشکی مربوطه به مصرف می‌رسد. پرداخت هرگونه وجهی توسط سازمان منوط به پیش‌بینی اعتبار لازم در بودجه تفصیلی سازمان می‌باشد.

تبصره: وجود اعتبار در بودجه سازمان به خودی خود برای اشخاص حقیقی و حقوقی ایجاد حق نمی‌کند و استفاده از اعتبارات باید در قالب تخصیص‌های صادره و با رعایت مقررات این آئین‌نامه باشد.

ماده: 19  کلیه پرداخت‌ها با دستور رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان و پس از تأمین اعتبار انجام می‌پذیرد و شامل انواع زیر است:

انواع پرداخت‌های سازمان عبارت‌اند از:

1. تنخواه گردان
2. پیش‌پرداخت
3. علی‌الحساب
4. هزینه
5. خرید اموال، ماشین‌آلات، تجهیزات و تملک دارایی سرمایه‌ای
6. سایر

ماده 20: کلیه پرداخت‌های سازمان جز در مواردی که قوانین و مقررات ترتیب دیگری مقرر داشته، باید از طریق حساب بانک اصلی و به‌وسیله چک و یا حواله کتبی انجام گیرد، منوط به آنکه گواهی بانک شامل بر موارد زیر باشد:

· انتقال و حواله وجه به‌حساب ذینفع یا به‌حساب قائم‌مقام قانونی او

· پرداخت وجه نقد به ذینفع یا به قائم‌مقام قانونی او

· تبصره 1: در موارد استثنائی که با تشخیص رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان و با مسئولیت خود، اخذ شماره‌حساب از گیرنده وجه مقدور و یا به مصلحت نباشد، پرداخت وجه به ذینفع (به‌صورت چک یا نقد) با رسید دریافت‌کننده وجه انجام می‌شود و سند قابل احتساب به هزینه قطعی است.

تبصره 2: در موارد استثنائی که با تشخیص رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان و با مسئولیت خود، اخذ رسید از گیرنده وجه مقدور و یا به مصلحت نباشد، پرداخت وجه به ذینفع (به‌صورت چک یا نقد) با تأیید رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان انجام و سند قابل احتساب به هزینه قطعی است.

ماده 21:  تنخواه عبارت است از وجهی که از طرف مدیر امور مالی و با تأیید رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان، برای انجام هزینه‌ها و خریدها در اختیار کارپرداز و یا نماینده امور مالی (تنخواه‌گردان‌ها) قرار می‌گیرد. سقف تنخواه تا سقف معاملات جزئی می‌باشد.

تبصره: در صورت ضرورت و با صلاح‌دید رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان، پرداخت تنخواه بیشتر از سقف معاملات جزئی با اخذ ضمانت معتبر قابل انجام است.

ماده 22:  کارپرداز مأموری است که نسبت به خرید، تدارک کالا و خدمات موردنیاز طبق دستور مقامات مجاز با رعایت این آئین‌نامه اقدام می‌نماید. لازم است از کارپردازان قراردادی تا سقف تنخواه ایشان وثیقه معتبر اخذ گردد.

گردش عملیات تنخواه‌گردان‌ها و بالأخص تنخواه کارپردازان در پایان هر سه ماه کنترل، تسویه و ترمیم می‌گردد.

تبصره 1: در خصوص کارپردازان با استخدام رسمی، تا سقف پاداش پایان خدمت ایشان وثیقه لازم نبوده و مازاد بر آن لازم است وثیقه دریافت شود. تسویه پایان خدمت تنخواه‌گردان‌ها منوط به تسویه تنخواه ایشان خواهد بود.

تبصره 2: سازمان بر حسب ضرورت با تشخیص رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان، با دریافت وثیقه معتبر یا سفته، مجاز به استفاده از خدمات کارکنان قراردادی در مشاغل حسابداری، حسابداری اموال و انبارداری می‌باشد.

ماده 23:  پیش‌پرداخت: عبارت است از مبلغی که با تشخیص رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان، از محل اعتبارات مربوطه بر اساس احکام و قراردادها طبق دستورالعمل پیش‌پرداخت‌ها پیش از انجام تعهد پرداخت می‌شود.

ماده 24:  علی‌الحساب: عبارت است از پرداختی که به‌منظور ادای قسمتی از تعهد طبق قرارداد انجام کار و به تشخیص رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان صورت می‌پذیرد.

ماده 25:  هزینه: آن دسته از مخارج، پرداختی‌ها، تعهدات، استهلاک و کاهش ارزش دارایی‌ها بر اساس اصول متداول حسابداری طی یک دوره مالی می‌باشد که به‌منظور ارائه خدمات و انجام سایر فعالیت‌ها در راستای اجرای عملیات اصلی و مستمر سازمان صورت می‌گیرد.

ماده 26:  خرید اموال، ماشین‌آلات، تجهیزات و سایر دارایی‌ها، آن بخش از پرداخت‌ها و تعهدات سازمان می‌باشد که ما به ازای آن دارایی با عمر مفید مشخص جهت سازمان ایجاد نماید.

تبصره:  هر نوع پرداخت جهت اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات که منجر به افزایش عمر مفید یا تکمیل آن گردد، به بهای خرید آن دارایی افزوده و از تاریخ ایجاد، نسبت به محاسبه استهلاک اقدام می‌شود.

ماده 27:  حواله: اجازه‌ای است که کتباً به‌وسیله رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان برای تأدیه تعهدات و بدهی‌های قابل پرداخت از محل اعتبارات مربوطه به عهده مدیر امور مالی و در وجه ذینفع صادر می‌شود.

ماده 28:  تشخیص: عبارت است از تعیین و انتخاب کالا و خدمات و سایر پرداخت‌هایی که تحصیل یا انجام آن‌ها برای نیل به اجرای برنامه‌های سازمان ضروری است.

ماده 29:  تأمین اعتبار: عبارت است از اختصاص دادن تمام یا قسمتی از اعتبار مندرج در بودجه تفصیلی سازمان برای انجام فعالیت‌های معین.

ماده 30:  تعهد: عبارت است از ایجاد دین بر ذمه سازمان ناشی از:

الف- تحویل کالا یا انجام خدمات

ب- اجرای قراردادهایی که با رعایت مقررات منعقدشده باشد

ج- احکام صادرشده از مراجع قانونی و ذی صلاحیت

د- پیوستن به قراردادهای بین‌المللی و عضویت در سازمان‌ها یا مجامع بین‌المللی با اجازه شورای عالی

ماده 31:  تسجیل: عبارت است از تعیین میزان بدهی قابل پرداخت به‌موجب اسناد و مدارک اثبات بدهی.

ماده 32:  درخواست وجه: سندی است که از سوی رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان به‌منظور پرداخت حواله‌های صادرشده، صادر می‌شود.

ماده 33:  مسئولیت تشخیص، انجام تعهد، تسجیل و حواله به عهده رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان و مسئولیت تأمین اعتبار و تطبیق پرداخت با این آئین‌نامه و آئین‌نامه‌های مرتبط به عهده مدیر امور مالی می‌باشد.

ماده 34:  کلیه اسناد هزینه، خریدها و تعهدات انجام‌شده حسب مورد باید مدارک مثبته زیر را همراه داشته باشد:

الف– خریدها:

-1 درخواست خرید 2- فاکتور خرید 3- رسید انبار یا رسید تحویل مستقیم و در خصوص مصرف کالا، حواله انبار که به امضای تحویل‌گیرنده رسیده باشد 4- مدارک مربوط به مناقصه یا ترک تشریفات مناقصه حسب مورد 5- دستور پرداخت 6- تأییدیه درخواست‌کننده مبنی بر مطابقت شرایط فنی با درخواست اولیه خرید حسب مورد 7- تصویر قرارداد، در مورد خریدهای در قالب قرارداد 8- در موارد ضروری، تأیید صورت‌جلسه تحویل کالا، نصب و انجام خدمات، توسط رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان به‌منزله صدور رسید انبار/حواله انبار خواهد بود.

تبصره: در صورتی که اخذ فاکتور رسمی از فروشنده امکان‌پذیر نباشد، تهیه صورت‌جلسه انجام خرید توسط واحد تدارکات و به امضای رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان و مدیر مالی سازمان به منزله انجام خرید تلقی می‌گردد.

ب– خدمات قراردادی:

-1 صورت‌حساب و یا صورت‌وضعیت حسب مورد 2- قرارداد 3- مدارک انجام مناقصه و ترک تشریفات مناقصه حسب مورد 4- ابلاغ افزایش یا کاهش کار 5-تأییدیه رئیس‌کل سازمان حسب مورد یا مقام مجاز از طرف ایشان مبنی بر انجام موضوع قرارداد حسب شرایط قرارداد 6- ارائه تصفیه‌حساب طرف قرارداد از سوی مراجع قانونی ذی‌ربط حسب مورد (سازمان تأمین اجتماعی، وزارت امور اقتصادی و دارایی و غیره) 7- ارائه مستندات مبنی بر پرداخت به ذینفع.

ج – خدمات غیر قراردادی:

1- درخواست واحد

2- صورت‌حساب

3- تأییدیه رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان مبنی بر انجام کار

4- تأییدیه و یا مستندات دریافت وجه

د– پرداخت‌های پرسنلی: شامل حقوق و مزایا، اضافه‌کار، حق‌الزحمه کار اضافه کارکنان (خارج از شرح وظایف مربوطه و وقت اداری)، حق حضور در جلسه، مأموریت‌ها، کارانه و… :

1-حکم حقوقی 2- دستور پرداخت 3- اخذ گواهی انجام کار جهت تغییرات مقداری و ریالی ماهیانه از سوی رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان 4- گواهی بانک مبنی بر پرداخت وجه به ذینفع 5- حکم مأموریت داخل و خارج از کشور مأمورین اعزامی با امضای رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان.

و– سایر هزینه‌ها: شاملهزینه‌های دعوت‌ها، پذیرایی‌ها، هدایا، تشریفات، ورزشی، پروژه‌های تحقیقاتی، خرید کتب و مجلات (چاپی و الکترونیکی)، بلیط الکترونیکی، بلیط هواپیما، کنگره‌ها، همایش‌ها و کارگاه‌های آموزشی و همچنین حق‌الزحمه‌های پرسنلی ناشی از فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، اداری و مالی که خارج از وظایف مستمر پرسنل انجام می‌پذیرد و در جهت اهداف سازمان می‌باشد، بدون رعایت موارد مندرج در این ماده و بر اساس صورت‌حساب‌ها و یا دستورالعمل‌های اجرایی حسب مورد که به گواهی معاون مربوطه رسیده باشد؛ با مسئولیت معاون گواهی کننده و با موافقت رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان قابل پرداخت خواهد بود.

تبصره 1:  رئیس‌کل سازمان می‌تواند در مواردی که مدارک موردنیاز پیش‌بینی‌نشده، مدارک موردنیاز را تعیین نماید.

تبصره 2:  پرداخت‌های مربوط به طرح‌های پژوهشی مصوب شورای پژوهش سازمان تا سقف اعتبارات مصوب حوزه پژوهش سازمان از شمول مقررات این آئین‌نامه مستثنا بوده، ولیکن این پرداخت‌ها باید حسب گزارش مجری طرح، پس از تأیید ناظر و معاون آموزشی و پژوهشی به تأیید نهایی رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان برسد و آن قسمت از هزینه‌های انجام‌شده که در پیشبرد طرح مؤثر واقع‌شده، حسب گزارش مجری طرح، تأیید ناظر و موافقت رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان به هزینه قطعی منظور خواهد شد.

ماده 35: به‌منظور استفاده بهینه از فضا و امکانات موجود، سازمان می‌تواند بخشی از فعالیت خود را پس از محاسبه قیمت تمام‌شده و بر اساس نظر کمیته فنی که متشکل از رئیس‌کل سازمان و یا نماینده ایشان، معاون توسعه مدیریت و منابع، مدیر امور مالی، معاون واحد درخواست‌کننده که برحسب موضوع آن خواهد بود در قالب قرارداد، به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار نماید.

ماده 36: پرداخت کمک و اعانه از محل اعتبارات مصوب سازمان به‌صورت نقدی یا غیر نقدی به افراد و مؤسسات دولتی یا غیردولتی بلامانع است، مشروط به آن‌که به پیشنهاد رئیس‌کل سازمان و موافقت شورای عالی خدمات فرد حقیقی یا حقوقی ذینفع در راستای اهداف و وظایف سازمان باشد. این‌گونه پرداخت‌ها به‌حساب هزینه قطعی منظور خواهد شد. در نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها با پیشنهاد رئیس نظام پزشکی مربوطه و موافقت هیئت‌مدیره آن شهرستان قابل انجام خواهد بود.

تبصره 1: پرداخت هدایا به‌منظور تشویق و قدردانی از افراد حقیقی و حقوقی که در جهت انجام خدمت به اهداف سازمان صورت پذیرفته، با دستور رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان و تأمین اعتبار و تطبیق با قوانین و مقررات توسط مدیر امور مالی قابل انجام خواهد بود.

تبصره 2: در صورت پرداخت کمک، هدایا و اعانه، تهیه صورت‌جلسه با امضای بالاترین مقام واحد درخواست‌کننده، رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان، مدیر امور مالی کفایت مدارک لازم را می‌کند.

ماده 37: سازمان می‌تواند برای رفع احتیاجات سال بعد با عنایت به نقطه سفارش کالا در سازمان در مواردی که موضوع جنبه فوری داشته باشد یا این‌که تأخیر در انجام امری، منجر به زیان و خسارت گردد، با پیشنهاد واحد اجرایی مربوطه و موافقت رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان، قراردادهای لازم برای خرید کالا و خدمات را با رعایت مقررات منعقد نماید.

ماده 38: کسری و اضافات حاصل در ابواب‌جمعی امور مالی، اموال و دارائی‌ها، صندوق‌های درآمدی سازمان یا موجودی انبارها اعم از نقدی و یا جنسی و اوراقی که در حکم وجه نقد است؛ با اعلام مدیر امور مالی، پس از اعمال مقررات مربوطه، به‌حساب کسری یا اضافات دوره بسته می‌شود. کسری و اضافات مزبور با تشخیص و مسئولیت رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان خواهد بود. این امر در نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها با تشخیص و مسئولیت رئیس هیئت‌مدیره خواهد بود.

ماده 39: در خصوص هزینه‌ها یا خریدهایی که نوعاً انجام آن از یک سال مالی تجاوز می‌کند، سازمان می‌تواند برای مدت متناسب، قراردادهایی که مدت اجرای آن از سال مالی تجاوز می‌کند منعقد نماید، منوط به آنکه در بودجه تفصیلی سال مربوطه، منظور شده باشد. سازمان مکلف است در بودجه سالانه خود اعتبارات لازم برای پرداخت این‌گونه تعهدات را مقدم بر سایر اعتبارات منظور نماید.

ماده 40: اعتبارات و منابع مالی سازمان در قالب بودجه تفصیلی تا آخر سال مالی قابل تعهد و پرداخت است، هر مقدار از تعهدات که تا آخر سال مالی مربوطه پرداخت‌نشده باشد، از محل منابع مالی و اعتبارات سازمان که در بودجه تفصیلی سال بعد بدین منظور تأمین می‌شود؛ پرداخت خواهد شد. این‌گونه تعهدات تا زمان تصویب شورای عالی با تشخیص رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان و در شهرستان‌ها تا زمان تصویب هیئت‌مدیره، در قالب این آئین‌نامه به‌صورت علی‌الحساب پرداخت می‌گردد.

ماده 41: انجام هر نوع پرداخت و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای در جهت اهداف سازمان در چارچوب برنامه استراتژیک و برنامه عملیاتی سازمان از محل مانده اعتبارات سنوات قبل در قالب بودجه تفصیلی سازمان بلامانع است.

تبصره:  سازمان پس از پایان سال، مجاز به پرداخت در قالب اعتبارات و منابع مالی سال قبل و اعمال حساب در حساب‌های سال قبل نمی‌باشد.

ماده 42: هر نوع بدهی سنوات گذشته بر اساس قوانین و مصوبات شورای عالی (و در شهرستان‌ها پس از تصویب هیئت‌مدیره) با درج در بودجه تفصیلی سازمان از محل منابع موجود قابل پرداخت خواهد بود.

دیون: عبارت است از بدهی‌های قابل پرداخت سنوات گذشته که به یکی از طرق زیر ایجادشده باشد:

الف: احکام قطعی صادره از طرف مراجع صالحه

ب: انواع بدهی به وزارت خانه‌ها و مؤسسات دولتی و شرکت‌های دولتی ناشی از خدمات انجام‌شده مانند حق الاشتراک برق، آب، هزینه‌های مخابراتی، پست و هزینه‌های مشابه

ج: سایر بدهی‌هایی که خارج از اختیار سازمان ایجادشده باشد

د: سایر بدهی‌های پرسنلی و غیر پرسنلی

فصل چهارم:  معاملات

ماده 43: کلیه معاملات سازمان اعم از خرید، فروش، اجاره، استجاره، پیمانکاری، اجرت و غیره باید حسب مورد بر اساس نصاب معاملات تعیین‌شده انجام شود.

ماده 44: واژگانی که در فصل معاملات به کار برده شده، به شرح زیر تعریف می‌شوند:

الف- مناقصه: فرایندی است رقابتی برای تأمین کیفیت موردنظر (طبق اسناد مناقصه)، که در آن تعهدات موضوع معامله به مناقصه گری که مناسب‌ترین قیمت را پیشنهاد کرده باشد، واگذار می‌شود.

ب – مناقصه گزار: سازمان موضوع ماده یک این آئین‌نامه که خود و یا مقام مجاز از طرف ایشان این مناقصه را برگزار می‌نماید.

ج – مناقصه گر: شخصی حقیقی یا حقوقی است که اسناد مناقصه را دریافت و در مناقصه شرکت می‌کند.

د – کمیته فنی بازرگانی: هیئتی است با حداقل سه عضو خبره فنی بازرگانی صلاحیت‌دار که یک عضو آن مدیر امور مالی خواهد بود و از سوی رئیس سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان انتخاب می‌شود و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها و سایر وظایف مقرر در این آئین‌نامه را بر عهده می‌گیرد.

ه – ارزیابی کیفی مناقصه گران:  عبارت است از ارزیابی توان انجام تعهدات مناقصه گران که از سوی مناقصه گزار یا به تشخیص وی توسط کمیته فنی بازرگانی انجام می‌شود.

و – ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها: فرآیندی است که در آن مشخصات، استانداردها، کارایی، دوام و سایر ویژگی‌های فنی بازرگانی پیشنهادهای مناقصه گران بررسی، ارزیابی و پیشنهادهای قابل‌قبول برگزیده می‌شوند.

ز – ارزیابی مالی: فرآیندی است که در آن مناسب‌ترین قیمت از بین پیشنهادهایی که از نظر فنی بازرگانی پذیرفته‌شده‌اند، برگزیده می‌شود.

ح – ارزیابی شکلی: عبارت است از بررسی کامل بودن اسناد و امضای آن‌ها، غیرمشروط و خوانا بودن پیشنهاد قیمت.

ط – انحصار: انحصار در معامله عبارت است از یگانه بودن متقاضی شرکت در معامله که به طرق زیر تعیین می‌شود:

-1 اعلان هیئت‌وزیران برای کالاها و خدماتی که در انحصار دولت است.

-2 انتشار سه بار آگهی عمومی و ایجاب تنها یک متقاضی برای انجام معامله.

3- ارائه برگه انحصار فروشنده که توسط شرکت اصلی داخلی و یا خارجی صادر گردیده است.

ی – برنامه زمانی مناقصه:  سندی است که در آن زمان و مهلت برگزاری مراحل مختلف مناقصه، مدت اعتبار پیشنهادها و زمان انعقاد قرارداد مشخص می‌شود.

ماده 45: نصاب معاملات:

الف- معاملات جزئی: معاملاتی که مبلغ مورد معامله کمتر از دویست میلیون ریال باشد.

ب- معاملات متوسط: معاملاتی که مبلغ مورد معامله بیش از سقف مبلغ معاملات جزئی بوده و از ده برابر سقف ارزش معاملات جزئی تجاوز نکند.

ج- معاملات عمده: معاملاتی که مبلغ برآورد اولیه آن‌ها بیش از ده برابر سقف ارزش مبلغ معاملات جزئی باشد.

تبصره 1: مبنای مبلغ حدنصاب در خرید، برای معاملات جزئی و متوسط، مبلغ مورد معامله و برای معاملات عمده، مبلغ برآوردی واحد متقاضی معامله می‌باشد.

تبصره 2: مبنای حدنصاب در فروش، مبلغ ارزیابی و برآورد کارشناس خبره رشته مربوطه منتخب رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان می‌باشد.

تبصره 3: مبلغ یا برآورد معاملات مشمول هر یک از حدنصاب‌های فوق نباید با تفکیک اقلامی که به‌طور متعارف یک مجموعه واحد تلقی می‌شوند، به نصاب پایین‌تر برده شود.

تبصره 4: تعیین سقف حدنصاب‌های مزبور در بندهای فوق در ابتدای هر سال و بر اساس شاخص عمومی قیمت‌های اعلانی توسط بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی در بودجه تفصیلی توسط رئیس‌کل سازمان پیشنهاد و با تصویب شورای عالی تعیین می‌گردد.

تبصره 5: در موارد زیر رئیس‌کل سازمان می‌تواند بدون برگزاری مناقصه و یا مزایده اقدام نماید:

۱. در مورد معاملاتی که طرف معامله وزارتخانه یا مؤسسه دولتی یا شرکت دولتی باشد.

2. در مورد خرید، اجاره به شرط تملیک یا اجاره و استجاره اموال منقول و غیرمنقول که به تشخیص و مسئولیت رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان با کسب نظر از حداقل سه نفر از کارشناسان رسمی دادگستری انجام شود و یا با قیمت برابر یا کمتر از قیمت تعیین‌شده مراجع قانونی ذیصلاح انجام گردد.

3. در مورد خرید خدمات مشاوره اعم از مهندسی مشاور، مؤسسات علمی، حق الإختراع و مشاوره فنی بازرگانی مشتمل بر مطالعه، طراحی یا مدیریت بر طرح و اجرا و نظارت و یا هر نوع خدمات مشاوره‌ای و کارشناسی، خدمات حسابرسی، خدمات هنری با رعایت موازین اسلامی و صنایع مستظرفه.

4. خرید خدمات و انجام امور حقوقی که به تشخیص و مسئولیت رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان منحصر به فرد باشد.

5. در مورد خرید کالاهای مورد مصرف روزانه که از طرف دستگاه‌های محلی ذی‌ربط دولتی یا شهرداری‌ها برای آن‌ها نرخ ثابتی تعیین‌شده باشد.

6. در مورد کرایه حمل‌ونقل از طریق زمینی، هوایی، دریایی که از طرف دستگاه‌های دولتی ذی‌ربط برای آن‌ها نرخ معینی تعیین‌شده باشد.

7. در مورد معاملات محرمانه به تشخیص رئیس‌کل سازمان با رعایت صرفه و صلاح سازمان.

8. انجام قراردادهای پژوهشی با اشخاص حقیقی و حقوقی با هماهنگی شورای پژوهشی سازمان به تشخیص و مسئولیت رئیس واحد درخواست‌کننده و تأیید رئیس‌کل سازمان و یا مقام مجاز از طرف ایشان.

9. خرید سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار ایران و تعهدات پرداخت خسارت و جرائم ناشی از اجرای احکام قضایی.

10. خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی که نماینده فروش انحصاری در کشور دارند.

ماده 46: طبقه‌بندی انواع مناقصات:

الف – مناقصات از نظر مراحل بررسی به انواع زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

1. مناقصه یک مرحله‌ای:  مناقصه‌ای است که در آن نیازی به ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها نباشد، در این مناقصه پاکت‌های پیشنهاد مناقصه گران در یک جلسه گشوده و در همان جلسه برنده مناقصه تعیین می‌شود.

2. مناقصه دو مرحله‌ای:  مناقصه‌ای است که به تشخیص مناقصه گزار، بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها لازم باشد.

در این مناقصه، کمیته فنی بازرگانی تشکیل می‌شود و نتایج ارزیابی فنی بازرگانی، پیشنهادها را به کمیسیون مناقصه گزارش می‌کند. سپس بر اساس مفاد این آئین‌نامه برنده مناقصه تعیین می‌شود.

ب – مناقصات از نظر روش دعوت مناقصه گران به انواع زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

1. مناقصه عمومی:  مناقصه‌ای است که در آن فراخوان مناقصه از طریق آگهی عمومی کتبی و همچنین به طریق الکترونیکی به اطلاع مناقصه گران می‌رسد.

2. مناقصه محدود:  مناقصه‌ای است که با ارائه ادله لازم از سوی واحد درخواست‌کننده مبنی بر محدودیت برگزاری مناقصه عمومی به تشخیص و مسئولیت رئیس‌کل سازمان به تأیید ایشان برسد.

فراخوان مناقصه محدود با تشخیص رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان از طریق ارسال دعوت‌نامه کتبی یا الکترونیکی برای مناقصه گران صلاحیت‌دار بر اساس ضوابط این آئین‌نامه به اطلاع مناقصه گران می‌رسد.

ماده 47:  به‌منظور اتخاذ تصمیم در مورد پیشنهادات واصله، کمیسیون مناقصه و مزایده از پنج نفر به شرح زیر تشکیل می‌شود:

۱. رئیس‌کل سازمان یا نماینده وی با معرفی‌نامه کتبی از سوی ایشان

۲. معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان

۳. مدیر امور مالی سازمان

4. نماینده معرفی‌شده از طرف شورای عالی

5. مسئول واحد متقاضی

تبصره 1: کمیسیون با حضور اکثریت اعضای مزبور مشروط به اینکه رئیس‌کل سازمان یا نماینده وی و یا معاونت توسعه مدیریت و منابع سازمان حضور داشته باشند، رسمیت دارد. تصمیمات کمیسیون با رأی اکثریت اعضای حاضر معتبر خواهد بود.

تبصره 2: در نظام پزشکی شهرستان ترکیب این کمیسیون شامل رئیس هیئت‌مدیره، معاون توسعه یا متناظر آن و یک نفر به انتخاب هیئت‌مدیره خواهد بود.

ماده 48: وظایف کمیسیون مناقصه:

اهم وظایف کمیسیون مناقصه به شرح زیر است:

الف- تشکیل جلسات کمیسیون مناقصه در موعد مقرر در فراخوان مناقصه.

ب- بررسی پیشنهادهای مناقصه گران از نظر کامل بودن مدارک و امضای آن‌ها و نیز خوانا بودن و غیر مشروط بودن پیشنهادهای قیمت (ارزیابی شکلی).

ج- ارزیابی پیشنهادها و تعیین پیشنهادهای قابل‌قبول طبق شرایط و اسناد مناقصه.

د- ارجاع بررسی فنی پیشنهادها به کمیته فنی بازرگانی در مناقصات دو مرحله‌ای و در صورت لزوم.

ه- تعیین برندگان اول و دوم و سوم مناقصه.

و- تنظیم صورت‌جلسات مناقصه.

ز- تصمیم‌گیری درباره تجدید یا لغو مناقصه.

ح- تصمیم‌گیری درباره نحوه دریافت هزینه آگهی مناقصه و هزینه ثبت قرارداد در دفترخانه اسناد رسمی.

ماده 49:  فرآیند برگزاری مناقصات به ترتیب شامل مراحل زیر است:

الف- تأمین منابع مالی: انجام معامله به هر طریق مشروط به آن است که سازمان به نحو مقتضی نسبت به پیش‌بینی منابع مالی معامله در مدت قرارداد اطمینان حاصل نموده و مراتب در اسناد مرتبط قید شده باشد.

ب – تعیین نوع مناقصه در معاملات بزرگ (یک مرحله‌ای یا دو مرحله‌ای، عمومی یا محدود).

ج – تهیه اسناد مناقصه

د – ارزیابی کیفی مناقصه گران در صورت لزوم

ه – فراخوان مناقصه

و – ارزیابی پیشنهادها

ز-تعیین برنده مناقصه و انعقاد قرارداد

ماده 50:  روش‌های انجام خرید، مناقصه و مزایده به شرح زیر است:

الف– در معاملات جزئی: کارپرداز یا مأمور خرید باید با توجه به کم و کیف موضوع معامله (کالا، خدمت یا حق‌الزحمه) درباره بهای آن تحقیق نماید و با رعایت صرفه و صلاح و اخذ فاکتور مشخص و به تشخیص و مسئولیت خود و با تأیید سرپرست بلافصل خود، معامله را به کمترین قیمت به همراه بهترین کیفیت ممکن انجام دهد.

ب– در معاملات متوسط: کارپرداز یا مأمور خرید باید با توجه به کم و کیف موضوع معامله (کالا، خدمت یا حق‌الزحمه) درباره بهای آن تحقیق کند و با رعایت صرفه و صلاح سازمان، حداقل سه فقره استعلام کتبی در پاکت در بسته، تهیه نماید و چنانچه بهای به‌دست‌آمده مورد تأیید سرپرست بلافصل وی باشد، پس از تأیید و تصویب رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان و مدیر امور مالی، معامله را با عقد قرارداد یا اخذ فاکتور انجام دهد.

تبصره 1: در معاملات متوسط پس از اخذ استعلام، جلسه‌ای با حضور کارپرداز، مسئول تدارکات، مدیر امور مالی، رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان تشکیل می‌گردد و پاکت‌های استعلام گشوده و صورت‌جلسه گشایش پاکت تهیه و به امضای اعضا می‌رسد.

تبصره 2: چنانچه مسئولیت واحد تدارکات بر عهده کارپرداز واحد باشد، امضای بلافصل بعد از ایشان به‌منزله امضای مسئول بالاسری کارپرداز است.

 تبصره 3: در صورتی که سازمان فاقد کارپرداز باشد، می‌توان وظایف مندرج در این فصل را به متصدیان پست‌های مشابه سازمانی به‌عنوان مأمور خرید محول نمود.

تبصره 4: رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان می‌تواند برحسب نیاز، خریدوفروش معاملات متوسط را از طریق مناقصه و مزایده عمومی یا محدود با رعایت مفاد معاملات این آئین‌نامه انجام دهد.

ج- در معاملات بزرگ به یکی از روش‌های زیر عمل می‌شود:

1. برگزاری مناقصه عمومی از طریق انتشار فراخوان در روزنامه‌های کثیرالانتشار و یا به صورت الکترونیکی در سایت سازمان و مناقصات.

2. برگزاری مناقصه محدود.

تبصره 5: سازمان مکلف است کلیه شرایط کیفی موردنظر خود را در شرایط و اسناد مناقصه لحاظ نماید.

ماده 51: فراخوان مناقصه:

الف- مفاد فراخوان مناقصه حداقل باید شامل موارد زیر باشد:

1. نام و نشانی مناقصه گزار

2. نوع، کمیت و کیفیت کالا یا خدمات

3. نوع و مبلغ تضمین شرکت در مناقصه

4. محل، زمان و مهلت دریافت اسناد، تحویل و گشایش پیشنهاد

5. مبلغ برآورد شده معامله و مبانی آن (درصورتی که تعیین آن میسر یا به مصلحت باشد)، در مواردی که فهرست بهای پایه وجود دارد، برآورد مربوطه طبق فهرست یاد شده تهیه می‌شود.

ب- فراخوان مناقصه عمومی باید به تشخیص مناقصه گزار از یک تا سه نوبت حداقل در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار کشوری یا استان مربوطه یا سایت الکترونیکی مناقصات علاوه بر سایت سازمان منتشر گردد.

ج- مناقصه گزار می‌تواند علاوه بر موارد مذکور در بند “ب” این ماده از طریق سایر رسانه‌های گروهی و رسانه‌های ارتباط‌جمعی یا شبکه‌های اطلاع‌رسانی نیز فراخوان را منتشر نماید.

د- در آگهی مناقصه باید تصریح گردد که برگ شرایط و اسناد مناقصه و مشخصات معامله در محل معین و یا سایت الکترونیکی مناقصات یا سازمان موجود است و پیشنهاددهندگان باید یک نسخه از آن را دریافت و با قید قبولی امضاء کرده و به پیشنهاد خود ضمیمه و تسلیم نمایند.

ماده 52:  اسناد مناقصه:

الف- تمامی اسناد مناقصه باید به‌طور یکسان به همه داوطلبان تحویل شود.

ب- اسناد مناقصه باید شامل و حاوی موارد زیر باشد:

1. نام و نشانی مناقصه گزار

2. نوع و مبلغ تضمین مناقصه

3. محل، زمان و مهلت دریافت اسناد، تحویل پیشنهادها و گشایش آن‌ها

4. مبلغ پیش‌پرداخت و تضمین حسن انجام کار

5. مدت اعتبار پیشنهادها حداکثر بیست روز به استثنای ایام تعطیل خواهد بود.

۶. شرح کار، مشخصات فنی بازرگانی، استانداردها، نوع، کمیت و کیفیت کالا یا خدمات، روش تهیه و مهلت مقرر برای تسلیم پیشنهادها و تعداد نسخه‌های آن‌ها، روز و ساعت و محل قرائت پیشنهادها و همچنین مجاز یا عدم مجاز بودن حضور پیشنهاددهندگان یا نمایندگان آن‌ها در جریان کمیسیون مناقصه.

7. متن قرارداد شامل موافقت‌نامه، شرایط عمومی و خصوصی و ضمایم آن‌ها در صورت لزوم.

8. مدت و محل و نحوه تحویل کالا یا انجام کار و ترتیب عمل و میزان خسارت در مواردی که طرف معامله در تحویل کالا یا انجام کار کلاً یا بعضاً تأخیر نماید.

9. تصریح این‌که بهای پیشنهادی باید به مبلغ مشخص یا بر اساس درصد کسر یا اضافه نسبت به واحد بهای اعلام‌شده تعیین گردد و در پاکت در بسته و ممهور یا امضاشده توسط پیشنهاددهنده تسلیم شود.

10. تعیین زمان لازم برای بررسی پیشنهادها و تشخیص مناسب‌ترین بها و ابلاغ به برنده مناقصه ضرورت دارد.

11. میزان پیش‌پرداخت در صورتی که به تشخیص مناقصه گزار پرداخت آن به برنده مناقصه لازم باشد و ترتیب پرداخت و واریز آن.

12. محل توزیع یا فروش برگ شرایط و مشخصات در صورت لزوم.

13. محل توزیع نمونه‌های ضمانت‌نامه و قرارداد (درصورتی که لازم باشد) برای آن‌که ضمانت‌نامه عیناً مطابق نمونه تنظیم و نمونه قرارداد نیز با قید اینکه) مورد قبول است)، باید امضاء و ضمیمه پیشنهاد گردد.

14. تصریح این نکته که شرکت در مناقصه و دادن پیشنهاد به‌منزله قبول اختیارات و تکالیف تعیین‌شده مناقصه گزار می‌باشد.

15. تصریح این نکته که مناقصه گزار مکلف است هرگونه کسور قانونی (اعم از بیمه، مالیات، عوارض و سایر موارد) که بابت معامله به طرف قرارداد تعلق می‌گیرد و مؤسسه قانوناً مکلف به کسر آن می‌باشد را از بهای کارکرد یا کالای تحویلی در موقع پرداخت مطالبات او کسر نماید.

16. سایر اسنادی که به تشخیص مناقصه گزار لازم باشد.

17. مناقصه گزار مکلف است سپرده شرکت در مناقصه را در صورتی که برنده مناقصه حاضر به انجام معامله نشود و همچنین سپرده نفر دوم را در صورتی که برای انجام معامله به او رجوع شود و از انجام معامله امتناع نمایند، به نفع مؤسسه ضبط کند.

18. مناقصه گزار اختیار دارد مقدار کالا یا کار مورد معامله را تا بیست‌وپنج درصد افزایش یا کاهش دهد، مشروط بر اینکه کلیه محاسبات فنی نسبت به این افزایش یا کاهش، رعایت و تطبیق شود.

19. مناقصه گزار مجاز نیست به پیشنهادات مبهم و مشروط و بدون سپرده یا پیشنهاداتی که بعد از انقضای مدت مقرر در آگهی می‌رسد، ترتیب اثر دهد.

ماده 53: مناقصه گزار می‌تواند در صورتی که ذکر شرایط خاصی را علاوه بر آنچه در این آئین‌نامه ذکر شده است، لازم تشخیص دهد؛ مشروط بر این‌که با قوانین و مفاد این آئین‌نامه مغایر نباشد، آن را در متن آگهی یا در نقشه‌ها و برگ شرایط و مشخصات درج نماید، به‌طوری‌که عموم داوطلبان قبل از تسلیم پیشنهاد از آن اطلاع حاصل کنند، ولی منظور داشتن امتیازات جدید برای برنده مناقصه هنگام انعقاد یا اجرای قرارداد به هر عنوان ممنوع می‌باشد.

ماده 54: ترتیب تهیه و تسلیم پیشنهادها

الف- شرکت‌کنندگان در مناقصه پس از دریافت یا خرید اسناد باید پیشنهادهای خود را به ترتیب زیر تهیه و به مناقصه گزار تسلیم کنند:

1. تهیه و تکمیل اسناد و پیشنهادها

2. تسلیم پیشنهادها در مهلت مقرر در فراخوان مناقصه

3. دریافت رسید تحویل پیشنهادها

ب- مهلت قبول پیشنهادها در مورد مناقصات از آخرین‌مهلت تحویل اسناد مناقصه نباید کمتر از ده روز و بیشتر از یک ماه باشد.

ماده 55:  شرایط تسلیم و تحویل پیشنهادها:

الف- هیچ‌یک از شرکت‌کنندگان در مناقصه، به‌جز در مواردی که در اسناد مناقصه پیش‌بینی‌شده باشد، نمی‌توانند بیش از یک پیشنهاد تسلیم کنند.

ب- شرکت‌کنندگان در مناقصه باید اسناد مناقصه و پیشنهادهای خود را در پاکت‌های جداگانه شامل پاکت تضمین (پاکت الف)، پاکت پیشنهاد فنی بازرگانی (پاکت ب) و پاکت پیشنهاد قیمت (پاکت ج) بگذارند و همه پاکت‌ها را در لفاف مناسب و دربسته و مهرشده تحویل دهند.

ج- مناقصه گزار موظف است در مهلت مقرر همه پیشنهادهای ارائه‌شده شرکت‌کنندگان را دریافت و پس از ثبت، تا جلسه گشایش پاکت، از پاکت‌ها صیانت نماید.

د- هرگونه تسلیم، تحویل، اصلاح، جایگزینی یا پس گرفتن پیشنهادها باید به‌صورت قابل گواهی و در مهلت و مکان مقرر در اسناد مناقصه انجام شود.

ه- در صورتی که به تشخیص دستگاه مناقصه گزار، نوع معامله ایجاب نماید که نقشه یا برگ شرایط و مشخصات و نمونه‌های ضمانت‌نامه و قرارداد یا مدارک دیگری تهیه شود، قبل از نشر آگهی؛ باید آن‌ها توسط سازمان تهیه شود.

ماده 56: گشایش پیشنهادها

الف- پیشنهادهای مناقصه گران در زمان و مکان مقرر گشوده می‌شود.

ب – مراحل گشایش پیشنهادها به شرح زیر است:

1. تهیه فهرست اسامی دریافت‌کنندگان اسناد، (پیشنهاددهندگان)، حاضران و شرکت‌کنندگان در جلسه

2. باز کردن پاکت تضمین (پاکت الف) و کنترل آن.

3. باز کردن پاکت فنی بازرگانی.

4. باز کردن پیشنهاد قیمت و کنترل از نظر کامل بودن مدارک و امضای آن‌ها و کنار گذاشتن پیشنهادهای غیرقابل‌قبول در مناقصات یک مرحله‌ای.

5. تحویل پاکت‌های فنی بازرگانی به کمیته فنی بازرگانی در مناقصات دو مرحله‌ای.

6. تهیه و تنظیم و امضای صورت‌جلسه گشایش پیشنهادها توسط اعضای کمیسیون مناقصه.

7. تحویل پاکت‌های قیمت و پاکت تضمین پیشنهادهای رد شده به مناقصه گزار برای استرداد به ذینفع.

ج- در صورت برگزاری مناقصه دو مرحله‌ای؛ زمان و مکان تشکیل جلسه گشایش پیشنهادهای قیمت، در جلسه گشایش پاکت‌ها اعلام خواهد شد. این مدت فقط برای یک‌بار تا سقف مدت اعتبار پیشنهادها قابل تمدید است. در این صورت پاکت‌های قیمت در یک لفاف لاک و مهرشده توسط مناقصه گزار صیانت می‌شود. در مناقصات یک مرحله‌ای، پیشنهادهای قیمت بی‌درنگ گشوده و بر اساس مفاد این آئین‌نامه، برنده مناقصه تعیین می‌شود.

د- مناقصه گزار می‌تواند از مناقصه گران یا نمایندگان آن‌ها جهت حضور در جلسه گشایش پیشنهادهای مالی دعوت نماید.

ماده 57:  ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها:

الف- در مناقصات دو مرحله‌ای، مناقصه گزار موظف است بر اساس معیارها و روش‌های اعلام‌شده در اسناد مناقصه، ارزیابی کیفی مناقصه گران و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها را انجام و اعلام نماید.

ب- در صورتی که بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها لازم باشد، نتیجه بررسی طی مهلتی که کمیسیون مناقصه معین می‌کند به جلسه بعدی کمیسیون احاله می‌شود و بر اساس گزارش کمیته فنی بازرگانی، پاکت‌های قیمت پیشنهاددهندگان که امتیاز فنی بازرگانی لازم را احراز کرده‌اند، گشوده می‌شود.

ج-هرگونه ارزیابی فنی بازرگانی، تنها پیش از گشودن پیشنهادهای قیمت مجاز است.

د- پاکت پیشنهاد قیمت مناقصه گرانی که در ارزیابی‌های فنی بازرگانی پذیرفته‌نشده‌اند، باید ناگشوده بازگردانده شود.

ماده 58: در صورتی که در مدت مقرر پیشنهادی نرسیده باشد یا کمیسیون مناقصه نیز برنده‌ای تعیین نکرده باشد، مناقصه گزار می‌تواند مناقصه را تجدید یا موضوع را برای اخذ تصمیم لازم به کمیسیون ترک تشریفات مناقصه احاله کند.

ماده 59: کمیسیون مناقصه نتیجه مناقصه را همراه با نظر نماینده کمیته فنی (حسب مورد) که در کمیسیون حضور داشته است، به بالاترین مقام مناقصه گزار اعلام و در صورت موافقت بالاترین مقام، نتیجه به برنده مناقصه ابلاغ خواهد شد. در صورت عدم موافقت مقام مذکور به تشخیص مناقصه گزار، مناقصه تجدید یا موضوع برای اتخاذ تصمیم به کمیسیون ترک تشریفات مناقصه ارجاع خواهد شد.

ماده 60: ارزیابی مالی و تعیین برنده مناقصه:

الف- هنگام ارزیابی مالی، مناقصه گری که مناسب‌ترین قیمت را حائز شده باشد، به‌عنوان برنده اول اعلام خواهد شد و برنده دوم در صورتی اعلام می‌شود که تفاوت قیمت پیشنهادی وی با برنده اول، کمتر از مبلغ تضمین باشد.

ب- پس از گشودن پاکت‌های قیمت، چنانچه بررسی قیمت‌ها و تجزیه و کنترل مبانی آن لازم باشد، کمیسیون مناقصه می‌تواند بررسی آن را به کمیته فنی بازرگانی ارجاع نماید و کمیته فنی بازرگانی حداکثر ظرف دو هفته نتیجه ارزیابی را به کمیسیون مناقصه اعلام می‌کند.

ج- پس از گشودن پیشنهادهای قیمت، تضمین برنده اول و دوم نزد مناقصه گزار نگهداری و تضمین سایر مناقصه گران بازگردانده می‌شود.

د- در کلیه خریدها، مناقصه گران و فروشندگان کالاهای با کیفیت داخلی نسبت به مناقصه گران و فروشندگان کالاهای خارجی ترجیح دارند، مگر اینکه رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان با رعایت صرفه و صلاح سازمان خلاف این موضوع را تشخیص دهند.

ه- مناقصه گزار در مواردی که میسر باشد باید قبل از روز افتتاح پیشنهاد، شاخص قیمت‌های مربوط به مورد مناقصه را با وسایل مقتضی و مطمئن به‌طور محرمانه تهیه نموده، در پاکت لاک و مهرشده در اختیار کمیسیون مناقصه قرار دهد تا روز افتتاح؛ پیشنهادات پس از قرائت پیشنهادات واصله اعضای کمیسیون مناقصه از آن شاخص‌ها در جهت تصمیم‌گیری بهینه استفاده نمایند.

و- در صورتی که حائز حداقل بها؛ بیش از یک نفر باشد و نسبت به انجام معامله با یکی از آن‌ها در مهلتی که کمیسیون تعیین خواهد کرد بین آن‌ها توافق نشود، حق تقدم با برنده مناقصه‌ای خواهد بود که در محل انجام کار سکونت دارد. در صورتی که حائزین حداقل بها، واجد شرایط یکسان باشند، کمیسیون، برنده مناقصه را از طریق اخذ نظر از هیئت تصمیم گیر متشکل از رئیس‌کل سازمان یا نماینده معرفی‌شده از طرف ایشان، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان، مدیر امور مالی و نماینده معرفی‌شده از طرف شورای عالی تعیین خواهد نمود.

ماده 61: انعقاد قرارداد:

الف- قرارداد با برنده مناقصه، باید پیش از پایان مدت اعتبار پیشنهادها منعقد شود. این مدت حداکثر برای یک‌بار و برابر مدت پیش‌بینی‌شده در اسناد مناقصه قابل تمدید است. در صورت عقد قرارداد با پیشنهاددهنده اول، تضمین پیشنهاددهنده دوم مسترد می‌گردد.

ب- چنانچه برنده اول از انعقاد قرارداد امتناع نماید و یا ضمانت انجام تعهدات را ارائه ننماید، تضمین مناقصه وی ضبط و قرارداد با برنده دوم منعقد می‌گردد. در صورت امتناع نفر دوم، تضمین وی نیز ضبط و مناقصه تجدید یا موضوع جهت طرح در کمیسیون ترک تشریفات مناقصه به رئیس‌کل سازمان پیشنهاد خواهد شد.

ج- در قرارداد باید نکات زیر قید گردد:

1. نام متعاملین.

۲. مدت انجام تعهد و محل شرایط تحویل مورد معامله.

3. ترتیب عمل و میزان خسارت در مواردی که برنده معامله در انجام تعهدات جزئی یا کلی تأخیر نماید.

۴. الزام تحویل کالا بر طبق نمونه ممهور در صورتی که تهیه نمونه لازم باشد، در این صورت باید نمونه کالا با مهر طرفین معامله ممهور و نزد مناقصه گزار نگهداری شود.

5. اقرار برنده معامله به این‌که از مشخصات کالا یا کار مورد معامله و مقتضیات محل تحویل کالا یا انجام کار اطلاع کامل دارد.

6. اختیار مناقصه گزار نسبت به افزایش یا کاهش مورد معامله در مدت قرارداد تا میزان 25% مقدار مندرج در قرارداد، مشروط بر اینکه کلیه محاسبات فنی نسبت به این افزایش یا کاهش متناسب رعایت و تطبیق شود.

۷. بهای مورد معامله و ترتیب پرداخت آن، در مواردی که انجام کار بر اساس واحد بها باشد، برآورد و در قرارداد ذکر می‌شود، ولی بهای کارهای انجام‌یافته بر اساس واحد بها احتساب و پرداخت خواهد شد.

۸. مبلغ پیش‌پرداخت و ترتیب واریز آن طبق دستورالعمل‌های ابلاغی از سوی سازمان می‌باشد.

9. سایر شرایطی که مورد توافق طرفین معامله قرار گیرد، مشروط بر اینکه متضمن امتیازاتی علاوه بر آنچه در شرایط مناقصه ذکر شده برای فروشنده نباشد.

ماده 62: تجدید و لغو مناقصه

الف- مناقصه در شرایط زیر تجدید می‌گردد:

1. کم بودن تعداد مناقصه گران از حدنصاب تعیین‌شده در شرایط این آئین‌نامه.

2. امتناع برندگان اول و دوم مناقصه از انعقاد قرارداد.

3. پایان مدت اعتبار پیشنهادها.

4. بالا بودن قیمت‌ها به نحوی که توجیه اقتصادی طرح مرتفع شده باشد.

5. رأی مراجع قانونی.

ب – مناقصه در شرایط زیر لغو می‌شود:

1. نیاز به کالا یا خدمات موضوع مناقصه مرتفع شده باشد.

2. تغییرات زیادی در اسناد مناقصه لازم باشد که موجب تغییر در ماهیت مناقصه گردد.

3. پیشامدهای غیرمتعارف نظیر جنگ، زلزله، سیل و مانند آن‌ها.

4. رأی مراجع قانونی.

5. تشخیص کمیسیون مناقصه مبنی بر تبانی بین مناقصه گران.

ج- مناقصه گزار باید تجدید یا لغو مناقصه را به سمع و نظر کلیه مناقصه گران برساند.

ماده 63:  نحوه رسیدگی به شکایات

الف- چنانچه هر یک از مناقصه گران نسبت به اجرا نشدن موادی از این آئین‌نامه اعتراض داشته باشند، می‌توانند به رئیس‌کل سازمان شکایت کنند.

ب- مناقصه گزار مکلف است در مهلت پانزده روز کاری از تاریخ دریافت شکایت، رسیدگی‌های لازم را به عمل آورده و در صورت وارد دانستن اعتراض، مطابق مقررات مربوطه اقدام نماید و در صورتی که شکایت را وارد تشخیص ندهد، ظرف مهلت تعیین‌شده جوابیه لازم را به شاکی اعلام نماید.

ماده 64: اعضای کمیته یا کمیسیون فنی، بازرگانی و مالی در صورت نیاز و حسب مورد توسط رئیس‌کل سازمان انتخاب می‌شوند.

ماده 65:  در مواردی که مناقصه بر اساس گزارش توجیهی واحد اجرایی متقاضی به‌صرفه و صلاح سازمان نباشد، با تأیید و قبول مسئولیت رئیس‌کل سازمان، می‌توان معامله را به طریق ترک تشریفات مناقصه و با رعایت صرفه و صلاح سازمان و رعایت سایر مقررات مربوطه، برای یک نوع کالا یا خدمت انجام داد.

ماده 66:  اعضای کمیسیون ترک تشریفات مناقصه به شرح زیر می‌باشند:

1. رئیس‌کل سازمان

2. معاون توسعه مدیریت و منابع

3. مدیر امور مالی

4. نماینده شورای عالی

5. مسئول واحد متقاضی

تبصره 1:  مصوبات این کمیسیون با رأی اکثریت اعضا معتبر است و ابلاغ آن توسط رئیس‌کل سازمان الزامی است.

تبصره 2: ترک تشریفات مناقصات در نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها با مصوبه هیئت‌مدیره آن شهرستان قابل انجام است.

ماده 67:  مناقصه محدود به تشخیص رئیس‌کل سازمان و دارا بودن یکی از موارد زیر برگزار می‌شود:

الف- وجود فهرست‌های مناقصه گران صلاحیت‌دار رسمی اعلام‌شده توسط دولت

ب- وجود فهرست کوتاه مناقصه گران صلاحیت‌دار مورد تأیید رئیس‌کل سازمان

تبصره: حداقل تعداد مناقصه گران در مناقصه محدود سه مناقصه گر بوده و در صورت نرسیدن به حدنصاب، یک‌بار فرآیند ارزیابی تجدید می‌شود و بار دوم با حداقل دو مناقصه گر و در غیر این صورت با نظر رئیس‌کل سازمان قابل انجام خواهد بود.

ماده 68:  فرآیند مزایده مانند فرآیند مناقصه در نحوه معاملات انجام می‌گردد.

فصل پنجم –تنظیم حساب و نظارت:

ماده 69:  اعمال نظارت مالی بر مخارج سازمان از نظر انطباق با این آئین‌نامه و سایر مصوبات شورای عالی و دستورالعمل‌های سازمان توسط بازرسان قانونی و حسابرس پس از هزینه انجام می‌گیرد.

ماده 70:  به منظور وحدت رویه در شناسایی عملیات مالی سازمان، امور مالی مکلف است هزینه‌ها و عملیات مالی خود را در دفاتر رسمی (روزنامه و کل) ثبت و منظور نماید.

تبصره 1:  نحوه تنظیم و نگهداری حساب و تفکیک انواع حساب‌ها و سرفصل‌های حساب‌های دائم و موقت بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغ شده توسط سازمان می‌باشد.

تبصره 2:  سازمان کل و کلیه نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها مکلف به استفاده از سیستم یکپارچه حسابداری (نرم‌افزار – رویکرد) می‌باشند. سازمان کل موظف به اجرای این تبصره از محل سهم سازمان از درآمد شهرستان‌ها می‌باشد.

ماده 71:  تأمین اعتبار ضروری است و هرگاه بر اثر گواهی خلاف واقع مدیر امور مالی، اضافه بر اعتبارات، تعهد مالی بر ذمه واحد اجرایی ایجاد شود، مدیر امور مالی ملزم به پاسخگویی به رئیس‌کل سازمان بوده و طبق مقررات انضباطی و اداری با وی برخورد خواهد شد.

ماده 72:  چنانچه مدیر امور مالی سازمان دستوری را خلاف مقررات تشخیص دهد، مکلف است مراتب را کتباً با ذکر مورد به مقام صادرکننده دستور (رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان) گزارش نماید. در صورتی که صادرکننده دستور (رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان) اجرای دستور صادره را بخواهد، کتباً باید دستور مجدد با قید عبارت ” با مسئولیت اینجانب ” صادر نماید. در این صورت مدیر امور مالی مکلف به اجرای دستور بوده و باید به حسابرس سازمان گزارش نماید. حسابرس سازمان در زمان رسیدگی به حساب‌ها پس از بررسی گزارش مدیر امور مالی، مراتب را با اظهارنظر صریح باید در گزارش خود منعکس و شورای عالی را نسبت به موضوع مطلع سازد.

فصل ششم-اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات

ماده 73:  سازمان می‌تواند اموال (منقول و غیرمنقول) مازاد بر احتیاج و همچنین اثاث فرسوده و اسقاط خود را با تأیید رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان و با تشخیص و تأیید و ارزیابی بهای اموال مذکور توسط دو نفر از کارشناسان منتخب رئیس‌کل سازمان و یا کارشناسان رسمی دادگستری، ضمن رعایت مفاد این آئین‌نامه به اشخاص حقیقی و حقوقی به فروش رساند یا اجاره دهد و یا معاوضه نماید و آثار آن را در حساب‌ها شناسایی نماید. عواید حاصل از فروش اموال مزبور به حساب درآمد سازمان منظور خواهد شد. همچنین دریافت هرگونه اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات (اعم از منقول و غیرمنقول) از وزارتخانه‌ها یا مؤسسات و نهادها (دولتی و غیردولتی) و افراد حقیقی یا حقوقی بلامانع بوده و پس از ارزیابی کارشناس منتخب رئیس‌کل سازمان با صدور رسید اهدایی اموال و درج کد اموال مربوطه به‌حساب دارایی‌های سازمان منظور و ثبت خواهد شد.

تبصره: اهدای اموال منقول مازاد به مؤسسات خیریه، پس از موافقت رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان بلامانع است و گزارش آن در حسابرسی اعلام می‌گردد.

ماده 74:  لازم است کلیه دارایی‌ها، اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات سازمان مطابق با دستورالعمل‌های صادره دارای شناسنامه‌ای باشد که نشان‌دهنده قیمت تمام‌شده تاریخی یا تجدید ارزیابی، عمر مفید، نرخ استهلاک، روش محاسبه استهلاک، استهلاک انباشته، ارزش دفتری، ارزش اسقاط، محل استقرار، شماره سند حسابداری خرید، محل تأمین اعتبار، محل خرید و دوره گارانتی باشد و این شناسنامه در دفاتر رسمی سازمان یا نرم‌افزارهایی که دارای قابلیت استخراج باشند، ثبت گردد. مبنای تکمیل اطلاعات، این شناسنامه خواهد بود. همچنین لازم است یک نسخه از فهرست اقلام کالاهای تحویل‌شده به هر فرد که مورد تأیید مدیر امور مالی باشد، در هر واحد نگهداری و نسخه دوم در بایگانی امور مالی نگهداری گردد.

ماده 75:  مسئولیت نظارت بر نحوه استفاده از اموال منقول و غیرمنقول به عهده رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان و حفظ و نگهداری آن با استفاده‌کننده می‌باشد. همچنین مسئولیت نگهداری حساب اموال با مدیر امور مالی است که ایشان با انتصاب جمع دار اموال این مسئولیت را انجام می‌دهد.

فصل هفتم-سایر موارد

ماده 76:  اختلاف ناشی از معاملات موضوع این آئین‌نامه که بین طرفین معامله ایجاد می‌شود، در کمیسیونی مرکب از حداقل سه نفر که از طرف رئیس‌کل سازمان تعیین خواهد شد، مطرح می‌گردد و تصمیم حداکثر افراد کمیسیون لازم‌الاجرا است.

ماده 77:  دریافت ضمانت‌نامه بانکی یا اسناد خزانه یا اوراق قرضه دولتی، سفته و یا هر یک از انواع تضمینات مندرج در دستورالعمل‌های ابلاغی، به‌عنوان سپرده شرکت در مناقصه یا مزایده و یا حسن انجام معامله بلامانع است و در هر صورت به تشخیص رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان در هر زمان؛ قابل تبدیل به یکدیگر خواهد بود.

ماده 78:  تصمیم‌گیری در خصوص حقوقی که بر اثر تخلف از شرایط مندرج در قراردادها برای سازمان ایجاد می‌شود، به‌جز در مورد احکام قطعی محاکم دادگستری که لازم‌الاجرا است؛ بر عهده رئیس‌کل سازمان خواهد بود.

ماده 79:  وجوهی که بدون مجوز و زائد بر میزان مقرر وصول شود، اعم از این‌که منشأ این دریافت اضافه، اشتباه پرداخت‌کننده یا مأمور وصول یا عدم انطباق مبلغ وصولی با مورد باشد یا اینکه تحقق اضافه دریافتی بر اثر رسیدگی دستگاه ذی‌ربط یا مقامات قضایی حاصل شود، توسط واحد مربوطه به نحوی که در ادای حق ذینفع تأخیری صورت نگیرد، قابل برگشت است.

تبصره:  به مطالبات مالی اشخاص و اعضاء از سازمان، خسارت تأخیر تعلق نمی‌گیرد.

ماده 80: اجازه تقسیط و تخفیف بدهی اعضاء به سازمان به عهده رئیس‌کل سازمان یا مقام مجاز از طرف ایشان است که هر سال سقف موردنظر آن در بودجه تفصیلی به تصویب شورای عالی می‌رسد. همچنین در نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها با رعایت ضوابط ابلاغی از طرف سازمان کل، رئیس نظام پزشکی شهرستان نیز این اختیار را خواهد داشت.

ماده 81:  تقسیط بدهی اشخاص و اعضاء به سازمان یا دادن مهلت به بدهکاران مزبور و نیز بخشودن جریمه‌های نقدی ناشی از استنکاف یا عدم پرداخت به‌موقع بدهی به‌موجب دستورالعمل ابلاغی رئیس‌کل سازمان می‌باشد و نظام پزشکی‌های شهرستان‌ها نیز تابع این دستورالعمل خواهند بود.

ماده 82:  سازمان می‌تواند در موارد خاص ناشی از کسر مدارک، سرقت، آتش‌سوزی و سایر حوادث که دسترسی به اصل اسناد و مدارک اثبات‌کننده خرج در حساب‌ها میسر نباشد، به تشخیص کمیته‌ای مرکب از یک نفر کارشناس مالی با انتخاب مدیر امور مالی، نماینده رئیس‌کل سازمان، یک نفر کارشناس امور حقوقی با معرفی معاون توسعه مدیریت و منابع با ابلاغ رئیس‌کل سازمان، موضوع را بر اساس قراین و شواهد موجود بررسی و با تنظیم صورت‌مجلس با اکثریت آراء پس از تصویب نهایی رئیس‌کل سازمان؛ به هزینه قطعی منظور و در صورت‌های مالی اعمال و تسویه نماید.

ماده 83:  در مواردی که در تفسیر این آئین‌نامه اختلاف‌نظر وجود داشته باشد، مرجع تعیین‌کننده رئیس شورای عالی خواهد بود.

این آئین‌نامه در 83 ماده و 49 تبصره در تاریخ 28/9/1398 به تصویب شورای عالی نظام پزشکی رسید.